Σχετικά με την η παρούσα ανάρτηση θα ήθελα να επισημάνω ότι οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου ΑΕ μέσω ομολογιακών δανείων δεν είναι και τόσο στέρεες ή αθώες όσο φαίνονται... Δεν είμαι ειδικός αλλά μαθαίνω γρήγορα και το ψάχνω επσταμένως επειδή αποτέλεσε τον τρόπο με τον οποίο έγινε η ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ (όπου κάποια γατάκια έβαλαν λέει κάποιες πενταροδεκάρες) και θέλω να καταλάβω τους όρους με τους οποίους δημιουργήθηκε κατα παράβαση/εξαίρεση ντόπιας και κοινοτικής νομοθεσίας ένα ιδιωτικό τερατώδες μονοπώλιο...

Προς το παρόν αντιγράφω από το διαδίκτυο τα εξής (wikipedia):

Η έκδοση ομολογιακού δανείου αποτελεί ειδική μορφή δανεισμού–χρηματοδότησης μιας εταιρίας. Ο ορισμός του ομολογιακού δανείου δίνεται στο άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 3156/2003 σύμφωνα με το οποίο «ομολογιακό είναι το δάνειο που εκδίδεται από ανώνυμη εταιρία που εδρεύει στην Ελλάδα (εκδότρια) και διαιρείται σε ομολογίες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν δικαιώματα των ομολογιούχων έναντι της εκδότριας κατά τους όρους του δανείου.»

Τα αξιόγραφα (ομολογίες) που συνθέτουν το ομολογιακό δάνειο, συνιστούν τμήματα ενός συνόλου, γεγονός που διακρίνει τις ομολογίες από τα τραπεζικά ομόλογα. Τα τραπεζικά ομόλογα είναι εξατομικευμένα αξιόγραφα και ενσωματώνουν έντοκη χρηματική απαίτηση του δικαιούχου ανεξάρτητα από οποιαδήποτε άλλα αξιόγραφα του ίδιου εκδότη. Στα ομολογιακά δάνεια οι αξιώσεις των κεφαλαιοδοτών κατά της δανειολήπτριας εταιρίας ενσωματώνονται στις ομολογίες, οι οποίες αποτελούν τμήματα του ενιαίου ομολογιακού δανείου.

Ο Ν.3156/2003 διακρίνει 4 κατηγορίες εταιρικών ομολογιακών δανείων (και το λέω αυτό γιατί έχει σημασία να δούμε ποιο τύπο επέλεξε ο Ιβαν για να χρεώσει την ΠΑΕ ΠΑΟΚ στο όνομα της ανάπτυξης της όπως θα εξηγήσω παρακάτω):

(α) Κοινό εταιρικό ομολογιακό δάνειο: Στα κοινά ομολογιακά δάνεια παρέχεται στους ομολογιούχους δικαίωμα απόληψης τόκου και μόνο ενοχικά δικαιώματα.

(β) Ομολογιακό δάνειο με κερδοφόρες ομλογίες: Πρόκειται για ομολογιακό δάνειο με δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη, όπου χορηγείται εναλλακτικά στους ομολογιούχους δανειστές το δικαίωμα λήψης, πέραν του τόκου, είτε ορισμένου ποσοστού επί των κερδών που απομένει μετά από την καταβολή του πρώτου μερίσματος, είτε άλλων πρόσθετων παροχών ανάλογα με το ύψος της παραγωγής ή το εν γένει επίπεδο δραστηριότητας της εταιρίας. Με τον τρόπο αυτό οι ομολογιούχοι δεν στερούνται επιπλέον επενδυτικό όφελος σε περιόδους μη κερδοφόρων εταιρικών χρήσεων!

(γ) Ανταλλάξιμο ομολογιακό δάνειο: Οι ανταλλάξιμες ομολογίες είναι κατ’ αρχήν παρόμοιες στη φύση τους με τις κοινές μια και στα πλαίσιά τους χορηγούνται μόνο ενοχικά δικαιώματα στους ομολογιούχους. Διαφέρουν στο γεγονός ότι έχουν την ιδιαιτερότητά να δίνουν στους ομολογιούχους δανειστές (όχι στην εκδότρια εταιρία) το δικαίωμα να ζητήσουν την εξόφληση των ομολογιών τους εν όλω ή εν μέρει, σύμφωνα με τους όρους του δανείου, με μεταβίβαση σε αυτούς άλλων ομολογιών ή μετοχών, ή άλλων κινητών αξιών της εκδότριας εταιρίας ή τρίτων που δεσμεύονται έναντι των ομολογιούχων δανειστών. Το δικαίωμα ανταλλαγήςμθα πρέπει να ασκηθεί εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος, όπως αυτόμπροσδιορίζεται στο πρόγραμμα του ομολογιακού δανείου. Η έκδοση ομολογιακού δανείου αυτής της μορφής υπόκειται μόνο σε ενδεχόμενα προβλεπόμενους από το καταστατικό της εταιρίας περιορισμούς. Σύμφωνα με το Ν. 3156/2003, η επιλογή αυτή συνιστά ένα εξουσιαστικό δικαίωμα του ομολογιούχου που ασκείται με δήλωσή του προς την εταιρία, ενώ αντίστοιχο δικαίωμα δεν μπορεί να δοθεί σε καμία περίπτωση στην εκδότρια εταιρία! Η διασφάλιση του κατόχου ανταλλάξιμων ομολογιών επιτυγχάνεται με τη δέσμευση της εκδότριας ή του κυρίου των ομολογιών ότι το αργότερο μέχρι την κάλυψη του δανείου θα έχει στην κατοχή του τις ομολογίες, μετοχές ή άλλες κινητές αξίες, ελεύθερες βάρους και ότι θα τις διατηρήσει ελεύθερες και στην κατοχή του μέχρι και την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτές. Οι ανταλλάξιμες ομολογίες εκδίδονται κατά κανόνα στον κομιστή. Όταν όμως οι υπό ανταλλαγή ομολογίες, μετοχές ή κινητές αξίες είναι από τον νόμο ονομαστικές, η μεταβίβασή τους γίνεται υποχρεωτικά ως ονομαστικές για να αποφεύγονται πιθανές καταστρατηγήσεις.

(δ) Ομολογιακό δάνειο με μετατρέψιμες ομολογίες: Ένα μετατρέψιμο ομολογιακό δάνειο παρέχεται στους ομολογιούχους δανειστές το δικαίωμα να ζητήσουν, με δήλωσή τους εντός ορισμένου χρόνου και σύμφωνα με τους όρους δανείου, την μετατροπή των ομολογιών τους σε μετοχές. Με την άσκηση του δικαιώματος μετατροπής επέρχεται εξόφληση της απαίτησης από την ομολογία και μετατροπή του ομολογιούχου δανειστή σε μέτοχο της εκδότριας εταιρίας. Αν ο δανειστής δεν προβεί στη μετατροπή, καθώς είναι απολύτως ελεύθερος για την άσκηση ή όχι αυτού του δικαιώματος, η θέση του δεν διαφέρει από αυτή του ομολογιούχου δανειστή του κοινού ομολογιακού δανείου. Εδώ επιδιώκεται ο συνδυασμός των πλεονεκτημάτων τόσο των μετοχών όσο και των ομολογιών. Οι κοινές ομολογίες πλεονεκτούν έναντι των μετοχών ως προς το ό,τι παρέχουν τόκο ανεξάρτητα από την ύπαρξη κερδών! Αν η εκδότρια εταιρία είναι εισηγμένη και εμφανίζει κερδοφορία, οι ομολογιούχοι έχουν την δυνατότητα να επωφεληθούν από την ανταλλαγή των ομολογιών τους κερδίζοντας από τη διαφορά στην τιμή διαπραγμάτευσης μεταξύ ομολογίας και μετοχής, γιατί όταν αυξάνεται η αξία των μετοχών, αυξάνεται και η αξία των μετατρέψιμων ομολογιών. Η χορήγηση μετατρέψιμων ομολογιών έχει κέρδος και για την εταιρία , αφενός γιατί οι ομολογίες αυτές εκδίδονται με χαμηλότερη απόδοση (τόκο), πράγμα που επιτρέπει χρηματοδότηση με χαμηλότερο κόστος, αφετέρου γιατί δίνεται δυνατότητα πιθανής κεφαλαιοποίησης χρεών. Επειδή η μετατροπή είναι ουσιαστικά αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (κατά το ποσό αξίας των χορηγούμενων μετοχών), εφαρμόζονται παράλληλα οι ρυθμίσεις για το μετοχικό κεφάλαιο, που αφορούν στην αναπροσαρμογή των διατάξεων του καταστατικού και στην τήρηση της απαιτούμενης δημοσιότητας. Οι μετατρέψιμες ομολογίες διακρίνονται σε ομολογίες με δικαίωμα προαιρέσεως απόκτησης μετοχών όπου (πέρα από την αξίωση για καταβολή ενός σταθερού επιτοκίου και επιστροφή του κεφαλαίου) παρέχεται στους ομολογιούχους και το ενσωματωμένο σε ξεχωριστό αξιόγραφο δικαίωμα να αποκτήσουν εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος (ή σε συγκεκριμένο χρονικό σημείο και σε εκ των προτέρων καθορισμένη σχέση και τιμή) μετοχές της εκδότριας εταιρίας ή κάποιου τρίτου.

Πρώτα συμπεράσματα:

(α) Τα ομόλογα και οι μετοχές είναι και τα δύο χρεόγραφα, αλλά η διαφορά είναι ότι οι κάτοχοι μετοχών είναι ιδιοκτήτες ενός μέρους (τμήματος) της εκδότριας εταιρείας (έχουν εταιρικό μερίδιο) - βλέπε Βαγγέλας Μαρινάκης, ενώ οι κάτοχοι ομολόγων είναι στην ουσία δανειστές του εκδότη - βλέπε Ιβάν - Αλαφουζέν (αλλά και Γατούλης στον ΟΠΑΠ!).

(β) Επίσης τα ομόλογα έχουν συνήθως έναν καθορισμένο χρόνο ή ωριμότητα, μετά την πάροδο της οποίας το ομόλογο εξαγοράζεται ενώ οι μετοχές μπορούν να είναι, κατά κάποιο τρόπο, αόριστου χρόνου.

(γ) Η πληρωμή του αντίστοιχου κουπονιού ενός ομολόγου προηγείται της απόδοσης μερίσματος από την αντίστοιχη εταιρεία (γεγονός πολύ σημαντικό σε περίπτωση πτώχευσης της εταιρείας χτύπα ξύλο και αδύνατον για Βαγγέλα) και επιπλέον ο κάτοχος του ομολόγου μπορεί να προσφύγει στη δικαιοσύνη στην περίπτωση που δεν του αποδοθεί το κουπόνι του (α ρε φραγκοφονιάδες Ιβάν και ΑΛαφουζεν), ενώ με το μέρισμα μιας μετοχής δεν ισχύει κάτι τέτοιο!

Τέλος έχει σημασία να δούμε και κάποια άλλα πράγματα σχετικά με την έκδοση ομολογιακών δανείων προς ΑΕ(Ιβάν - Αλαφουζέν) ως τρόπο χρηματοδότησης και σε σύγκριση με την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (Βαγγέλας):

(α) Σε περίπτωση έκδοσης κοινού ομολογιακού δανείου (που αποτελεί και τη συνήθη μορφή), το κόστος άντλησης κεφαλαίων είναι για την εκδότρια εταιρία προκαθορισμένο, καθώς οι ομολογιούχοι δανειστές περιορίζονται στα συμφωνηθέντα για τον τόκο (ανεξάρτητα από την πορεία της εταιρίας). Οι μέτοχοι, αντίθετα, συμμετέχουν στα κέρδη και τις ζημιές της εταιρίας όσα κι αν είναι αυτά, γεγονός που σχετίζεται με τις εκροές/εισροές εταιρικής περιουσίας.

(β) Το κόστος άντλησης κεφαλαίων στα πλαίσια του ομολογιακού δανείου είναι χαμηλότερο από το κόστος άντλησης ιδίων κεφαλαίων (και εδώ οικονομία ρε Ιβαν και ρε Αλαφουζέν?) λόγω του μικρότερου επενδυτικού κινδύνου (ο Βαγγέλας δε φοβάται γιατί για αυτόν ο ΟΣΦΠ είναι κάτι παραπάνω από ένα πιθανά κερδοφόρο δάνείο προς μια οποιαδήποτε εταιρία από την οποία ελπίζει να αποκομίσει κέρδη από δάνεια!).

(γ) Οι τόκοι που καταβάλλει η εταιρία στους ομολογιούχους δανειστές συνιστά λογιστικά και φορολογικά δαπάνη (πάλι τίποτα στο έρμο το Κράτος ρε Αλαφουζέν και ρε Ιβάν - που σου έκαναν και φοροεκπτώσεις)!

(δ) Η έκδοση ομολογιών δεν ανατρέπει τη μετοχική ισορροπία!

(ε) Η έκδοση ομολογιών ενδέχεται να δημιουργήσει το φαινόμενο της μόχλευσης. Η συγκέντρωση από την εταιρία κεφαλαίων σταθερού και χαμηλού κόστους παρέχει στους μετόχους τη δυνατότητα αύξησης της απόδοσης των μετοχών τους μέσω της αύξησης της απόδοσης της εκδότριας εταιρίας με τη χρήση των αντληθέντων κεφαλαίων από τους ομολογιούχους δανειστές (για να δούμε θα τα αφήσουν πίσω τα εξτρα λεφτουδάκια σε περίπτωση μόχλευσης - ειδικά για τον Αλαφουζέν δεν νομίζω ούτε 1 στο εκατομμύριο - ή θα βγάλουν και το κάτι παραπάνω και αφορολόγητο για τον κόπο τους οι δανειστές Ιβάν - Αλαφουζέν, κάτι που δεν περνά από το μυαλό του Βαγγέλα που κάνει απλές μετοχικές αυξήσεις κεφαλαίου μια και βλέπει τον Ολυμπιακό σα το χόμπι του και όχι σα μέσο να κονομήσει από τη μύγα ξύγκι όπως κάνουν οι άλλοι).

Τελικό συμπέρασμα: Υπάρχει τεράστια ηθική, οικονομική και πρακτικής διαφορά στον τρόπο που βλέπει ένας επιχηρηματίας την επιχήρηση που διοικεί και αυτό φαίνεται πρωτίστως από τον τρόπο που τη χρηματοδοτεί... Ο Βαγγέλας δε βλέπει τον Ολυμπιακό ως δανειστής που δανείζει τον Ολυμπιακό με σκοπό να βγάλει στο μέλλον ότι παραπάνω μπορεί (ή να διασφαλίσει ότι θα πάρει πίσω ΣΙΓΟΥΡΑ χρήματα ΚΑΙ ΜΕ ΚΕΡΔΟΣ), αλλά ως επενδυτής που βλέπει τον Ολυμπιακό σα μια από τις υποχρεώσεις του όπου το κέρδος δεν είναι αυτοσκοπός... Ούτε σα μια οντότητα από την οποία μπορεί να βγάλει ότι μπορεί από όλες τις πάντες, με κάθε κόστος, σε κάθε γωνία, και σε κάθε του ενέργεια... Εν ολίγοις δε βλέπει τον Ολυμπιακό για παράδειγμα σα την Capital Product Partners LP όπου (υποθετικά μιλάμε) αν ένα ομολογιακό δάνειο απέφερε μεγαλύτερα κέρδη θα το επέλεγε σίγουρα ως μορφή χρηματοδόλτησης...

Μαλάκας ο Σαββίδης εν ολίγοις. Στην πούτσα μας εμάς. Όπως στην πούτσα μας και ο Αλαφούζος με τον Μελισσανίδη. Λεφτά δε βάζουν, θύματα έχουν βρει, φυτοζωούν δύο ιστορικές ομάδες. Ζήτω ο Βαγγέλας μας!