Ρεμπέτικο και Πειραιάς



Το θέμα ίσως ξενίσει μερικούς. «Και τι μας νοιάζει εμάς τώρα για τη μουσική ιστορία του Πειραιά;». Δε θα τους κατηγορήσω. Πιστεύω, παρόλα αυτά, ότι οι μουσικές καταβολές, η πολιτιστική παράδοση, το αθλητικό γίγνεσθαι και πολλά άλλα θέματα, μαρτυρούν σε ακριβή βαθμό την κουλτούρα κάθε τοπικής κοινωνίας κυρίως, αλλά και εθνικής. Το ότι ο Πειραιάς, για παράδειγμα, αποτέλεσε το βασικό προπύργιο του ρεμπέτικου τραγουδιού δείχνει πως η πόλη αποτελούνταν από ανθρώπους λαϊκούς, από γειτονιές που δέχθηκαν κύμα προσφυγιάς  με ό,τι αυτό συνεπάγεται στη μουσική παιδεία.

Ο Πειραιάς δεν ήταν ένας απλός σταθμός στο μακρύ ταξίδι του ρεμπέτικου τραγουδιού. Ο Πειραιάς πήρε το ρεμπέτικο, το αγκάλιασε και του προσέδωσε μία τελείως διαφορετική μορφή από αυτή που είχε. Εισήγαγε το μπουζούκι, κατ’ αρχήν. Για να το δούμε ακριβέστερα, θα πρέπει να κάνουμε μία μίνι ιστορική διαδρομή.

Ο όρος «ρεμπέτικο τραγούδι», όπως τον ξέρουμε σήμερα παραπέμπει σε Βαμβακάρη, Τσιτσάνη, απαγορευμένα τραγούδια και... μπουζούκι. Όμως το μπουζούκι δεν ήταν πάντοτε το βασικό όργανο αυτού του είδους μουσικής. Τα πρώτα ρεμπέτικα, όπως ηχογραφήθηκαν αυτά από δισκογραφικές εταιρείες της Κωνσταντινούπολης, της Σμύρνης, της Θεσσαλονίκης (πριν το 1912) και των Η.Π.Α, αφορούσαν μία άγνωστη σχεδόν μουσική. Το βιολί, η κιθάρα και το ούτι κυριαρχούσαν. Ακόμα και το σαντούρι ήταν σε πολλά τραγούδια κυρίως όργανο. Το σαντούρι είναι ένα μαγευτικό όργανο, κάτι ανάμεσα σε μπουζούκι και κιθάρα. Βασικά, ο ήχος του είναι ξεχωριστός και άκρως μελωδικός. Προσωπικά, το έμαθα από έναν φίλο μου, πολιτικό μετανάστη, με καταγωγή από τα βάθη της Τουρκίας, από μία φυλή της οποίας το όνομα μου διαφεύγει, όταν έπαιζε κάθε βράδυ στο camping της Σαμοθράκης. Αν ακούσουν πολλοί κάποιο από αυτά τα τραγούδια, το πιθανότερο είναι να αναρωτηθούν «μα καλά, αυτό θεωρείται ρεμπέτικο;». Κι όμως. Και πώς ήρθε η αλλαγή, λοιπόν;

Σιγά σιγά. Εξ ανάγκης και προσαρμοστικότητας, όπως συμβαίνει πάντα στους νόμους της φυσικής. Πριν το μπουζούκι, άρχισε να παίζεται το μπαγλαμαδάκι. Διότι, τα τραγούδια αυτά ήταν στοχοποιημένα πάντα. Όχι ακριβώς απαγορευμένα, αλλά σε κατάσταση ημιαπαγόρευσης. Υπήρχε, δηλαδή, η επικρατούσα άποψη στην κοινωνία αλλά και τις αρχές ότι τα τραγούδια αυτά ήταν άμεσα συνδεδεμένα με τις ψυχοτρόπες ουσίες. Κάθε επίσκεψη αστυφύλακα σε έναν τεκέ συνοδευόταν από δεκάδες αφορμές για συλλήψεις. Έτσι, δημιουργήθηκε η ανάγκη να κρύψουν οι μάγκες τις ουσίες, αλλά και τη... μουσική. Βγάλανε, λοιπόν, την πατέντα του μπαγλαμαδιού, ώστε να κρύβεται εύκολα κάτω από το σακάκι. Το μπαγλαμαδάκι υφίσταται, φυσικά, έως σήμερα. Αποτέλεσε τότε, ωστόσο, την πρόγονη μορφή του μπουζουκιού. Το μπουζούκι άρχισε να παίζεται στα πάλκα και στους τεκέδες, αλλά καμία εταιρεία δεν τόλμησε να ηχογραφήσει τραγούδι με μπουζούκι. Αυτό έγινε για πρώτη φορά το 1932 στην Αμερική και τη Νέα Υόρκη, με το τραγούδι «μινόρε του τεκέ» από τους Ιωάννη Χαλικιά και Σοφοκλή Μιχελίδη. https://www.youtube.com/watch?v=maW3d_jmS1s Όταν ο δίσκος αυτός κυκλοφόρησε στην Ελλάδα, «άνοιξε» το δρόμο στις δισκογραφικές να ηχογραφήσουν ρεμπέτικα τραγούδια υπό τους ήχους του μπουζουκιού.


Μ’ αυτόν τον τρόπο, οι μουσικές που παίζονταν στο περιθώριο επί χρόνια, πήραν το δρόμο της νομιμοποίησης και της καθολικής αποδοχής. Και έμαθε ο κόσμος τη μουσική αυτή. Ήταν τέτοιο το κύμα γοητείας του μπουζουκιού που παρέσυρε ακόμα και όλους τους μεγάλους ρεμπέτες δημιουργούς, οι οποίοι μέχρι τότε δεν έπαιζαν μπουζούκι. Ο Δημήτρης Σέμσης, ο Σπύρος Περιστέρης, ο Κώστας Σκαρβέλης, ο Παναγιώτης Τούντας, ο Ιωάννης Δραγάτσης, έμαθαν γρήγορα μπουζούκι και ηχογράφησαν τεράστιες επιτυχίες. Η αποδοχή έφερε στην επιφάνεια όλους τους μεγάλους ρεμπέτες της εποχής, τον Μάρκο, τον Δελλιά, τον Μπάτη, τον Παγιουμτζή, τον Μπαγιαντέρα. Και αργότερα τον Τσιτσάνη, τον Παπαϊωάννου, τον Καλδάρα, τον Μητσάκη. Όλες αυτές οι αλλαγές συντελέστηκαν στον Πειραιά. Το μπουζούκι γιγαντώθηκε στα στέκια του Περαία.

Όμως η ιστορία δεν τελειώνει εδώ. Για πολλά χρόνια ακόμα το ρεμπέτικο τραγούδι πέρασε από πολλές δοκιμασίες. Περιορίστηκε από πολλούς νόμους. Το 1934 η λογοκρισία έκανε την εμφάνισή της και το 1937 ήταν γεγονός. Πλέον, η λογοκρισία περιελάμβανε έλεγχο στους στίχους, μέχρι και στις κλίμακες μουσικής. Οτιδήποτε θύμιζε βυζαντινή ανατολίτικη μουσική απαγορεύτηκε. Το γράφω τώρα και οργίζομαι. Αλλά έτσι είχαν τα πράγματα. Οι νέοι καλλιτέχνες τότε, με πρωτοστάτη τον Τσιτσάνη, προσαρμόστηκαν στα νέα δεδομένα. Άλλοι δεν τα κατάφεραν ποτέ. Πολλοί, βέβαια, είχαν πεθάνει στα χρόνια της κατοχής ή είχαν καταστραφεί οικονομικά και εξαφανίστηκαν από το προσκήνιο. Πότε άρχισε να φθείρεται και να εκφυλίζεται το ρεμπέτικο τραγούδι; Η απάντηση είναι εύκολη. Όταν άρχισε να φεύγει από τον Πειραιά. Το 1960, ο Μάρκος Βαμβακάρης εξέφρασε το θαυμασμό του για την εξέλιξη του μπουζουκιού με το τραγούδι του «το μπουζούκι στο Παρίσι». https://www.youtube.com/watch?v=RJRvtUb-6ic Οι στίχοι του είναι χαρακτηριστικοί: παίξε τις πιο γλυκιές πενιές με γούστο και μεράκι, για να χορέψει η βλάμισσα από το Κολωνάκι. Ήταν παράδοξο για τον «πατριάρχη» του ρεμπέτικου τραγουδιού να παίζει το μπουζούκι στο Κολωνάκι και στην Αθήνα. Αλλού το ήξερε ο Μάρκος. Άλλη, βλέπεις, η κουλτούρα του Αθηναίου, άλλη του Πειραιώτη.

 
Πόσα τραγούδια δεν ανέφεραν, άραγε, τον Πειραιά, τις γειτονιές του, το πασαλιμάνι, τους μάγκες του, τις όμορφες πειραιώτισσες; Η διασημότερη ρεμπέτικη κομπανία έφερε τη λέξη του Πειραιά μέσα στην ονομασία της, «τετράς η ξακουστή του Πειραιώς». Ο Μπάτης, ένα από τα τέσσερα μέλη της κομπανίας, διατηρούσε καφενεία-τεκέδες στη Δραπετσώνα αρχικά, στα λεμονάδικα αργότερα (το θρυλικό «Ζωρζ Μπατέ»)
 
και στο γιουσουρούμ μετά. Εκεί μαζεύονταν όλη η μαγκιά του Πειραιά. Από εκεί περάσαν όλοι. Για πολλά χρόνια, ο Πειραιάς ήταν απόλυτα συνυφασμένος με το ρεμπέτικο.

Η μουσική αυτή άρχισε να αλλάζει ύφος για δύο λόγους κυρίως. Ο πρώτος είναι η λογοκρισία που ανέφερα παραπάνω και ο δεύτερος έχει να κάνει με το γεγονός ότι το ρεμπέτικο τραγούδι είναι λαϊκό. Που σημαίνει ότι μεταφέρει στους στίχους και τη μουσική όλα τα βιώματα αυτών που το συνθέτουν και της γενικότερης κοινωνίας. Όταν, λόγου χάρη, η βάση του ρεμπέτικου ήταν ο Πειραιάς, τη δεκαετία του ’30 κυρίως, ακούγαμε στα τραγούδια για τεκέδες, για μάγκες, για φαλτσέτα, για πόνο, για φτώχεια, για δυστυχίες, για κοινωνικά προβλήματα που αφορούν τα λαϊκά στρώματα, για έρωτες κ.α. Αργότερα, η μουσική μεταλλάχθηκε σε κάτι πιο λάιτ. Ο Μανώλης Χιώτης, ο καλύτερος μπουζουκόβιος όλων των εποχών, έδωσε άλλη νότα στο ρεμπέτικο. Σιγά σιγά άλλαζε μορφή, έμπαινε στα σαλόνια. Έγινε γνωστό στο ευρύ κοινό και έχασε τη μαγεία του. Διότι μετά παίζονταν και γράφονταν από άλλου είδους ανθρώπους. Ανθρώπους που είχαν άλλα βιώματα. Δεν είναι κατηγορία αυτό που λέω, απλώς έτσι είναι η κοινωνία. Η λαϊκή μουσική επηρεάζεται από την εκάστοτε κοινωνική κατάσταση. Και όταν η κοινωνία αλλάζει μορφή, αλλάζει και η μουσική. Και φτάσαμε σήμερα, να θεωρείται λαϊκή η Πάολα και «μπουζούκια» ένα κέντρο του Στηβ Κακέτση. Έτσι είναι, μάγκα μου.

Σήμερα οι μάγκες μπορεί να μη φοράνε σακάκια και να είναι μυστακοφόροι, αλλά υπάρχουν ακόμα. Έχουν μπέσα, έχουν τιμή. Είναι άνδρες. Είναι συνεπείς και εργατικοί. Οι μάγκες δεν πέθαναν, άλλαξαν μορφή.

Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι ο Πειραιάς έγραψε τη δική του ιστορία στη ρεμπέτικη μουσική. Και ότι το ρεμπέτικο άρχισε να εκφυλίζεται όταν έφυγε από τον Πειραιά. Επίσης, η ύπαρξη της μουσικής αυτής στον πόλη του Πειραιά φανερώνει τη διαφορετικότητα των ανθρώπων της σε σύγκριση με την υπόλοιπη κοινωνία. Άνθρωποι ντόμπροι και μάγκες. Νταβατζήδες, μικροαπατεώνες, φαλτσετοφόροι. Ό,τι μπορείς να συναντήσεις σε μία κοινωνία περιθωριοποιημένη και λαϊκή. Κοινώς, άλλος ο κόσμος του Πειραιά, άλλος της Αθήνας. 

Σχόλια

Εικόνα μαουνιέρης

Μέγιστη στιγμή για τον Ολυμπιακό μας το ότι ο Στράτος Παγιουμτζής τραγούδησε -μοναδικά!- τον ύμνο μας.

Εικόνα Νίκος Γόδας

Ε βέβαια. Να 'σαι καλά, Γιώργαρε, για τα καλά σου λόγια από κάτω.

Εικόνα μαουνιέρης

Μπράβο, σύγγαυρε Θωμά, και πάλι μπράβο. Επί του θέματος έχουμε συζητήσει - υποκλίνομαι.

Εικόνα thita

...ήσαν μάγκας,δεν επειραξε ποτες κανέναν λέγανε οι ρεμπέτες.

Υποκλίνομαι στον αρθρογράφο,ωραιότατο ορεκτικό,μακάρι και συνέχεια,με links για τραγούδια ε...

42 χρόνων και δεν έχω καταφέρει ακόμη να μην σπάει η φωνή οποτε προσπαθώ να τραγουδισω ένα καλό ρεμπέτικο η ένα σύνθημα στο Καραϊσκάκη.

Το rhythm'n'blues του Πειραιά και της Ελλάδας.

Εικόνα Νίκος Γόδας

Πολύ σωστή η τελευταία πρόταση. Όποιος γνωρίζει από μουσική παιδεία, εύκολα διακρίνει τις σαφείς ομοιότητες με τα μπλουζ, τα τανγκό και άλλα είδη μουσικής. Πολλοί Έλληνες ρεμπέτες, μάλιστα, επηρεάστηκαν από αυτά τα είδη, όπως ο μέγιστος Γιώργος Κατσαρός, ο οποίος έκανε τεράστιες περιοδείες σε λατινική Αμερική και Αργεντινή κυρίως και "έκλεψε" πολλές τεχνικές. Ο Κατσαρός έπαιζε κιθάρα. Αλλά τι κιθάρα... Πάρε και ένα κομμάταρό του: https://www.youtube.com/watch?v=bA_mn6ZiFXc

Εικόνα john

Απο κιθαρίστες για εμένα ο μέγιστος ειναι ο Σκαρβελης. Πολύ δυνατός στο όργανο.Οποιος μπορει να παίξει Σκαρβελη στην κιθαρα ξερει να παιζει κιθαρα.Απλα....

Εικόνα Νίκος Γόδας

Άντε ρε; Γουστάρεις Σκαρβέλη; Το έχεις κι εσύ, βλέπω. Κι εμένα μ' αρέσει πολύ ο Σκαρβέλης ή αλλιώς "παστουρμάς". Έχει ένα καταπληκτικό τραγούδι, με φοβερό κλαρίνο. https://www.youtube.com/watch?v=-T1u2h-SAUo
Παίζεις κάποιο όργανο, Γιάννη;

Εικόνα john

Παίζω κιθαρα λαϊκή και κλασική εδώ και 8 χρονια μόνο και μόνο για τη δικη μου καυλα.Άλλωστε ειναι πολύ δυσκολο να κυνηγήσεις τη μουσική επαγγελματικά. Πάντως αφου πραγματικά ενδιαφέρεσαι για αυτήν την μουσική ΠΑΛΕΨΕ ΤΟ το μπουζούκι.Δε θα χάσεις. Η περίοδος εκμάθησης του οργάνου ειναι η καλύτερη περίοδος.Ανακαλυπτεις τη μαγεία της μουσικής απο πρωτο χερι.

Εικόνα Νίκος Γόδας

Ξέρεις πόσο το θέλω; Αλλά θέλει και χρόνο και χρήμα και προς το παρόν δε γίνεται.

Εικόνα nissios

Αφού θες link, α σου βάλω δυο τρία. Λένε οι μελετητές του ρεμπέτικου και οι μουσικολόγοι ότι τις πιο ενδιαφέρουσες μελωδίες, τις πιο ψαγμένες ας 'ούμε, τις πιο προωθημένης αισθητικής, τις σκάρωνε ο Γιοβάν Τσαούς ή σκέτα "Τσαούσης" (κατά κόσμον Γιάννης Εϊτζηρίδης):
https://www.youtube.com/watch?v=5pIeV8sJ-N8

Τώρα, άμα τραβά η ψυχή σου, ελληνικό doom metal, αλλά Master Of Reality, εδώ σ' έχω:
https://www.youtube.com/watch?v=bxcpVcYdYsw

Και πιο οριεντάλ, psychedelic και τα τοιάυτα, τσάκω:
https://www.youtube.com/watch?v=e3E6yLOZWd0

Απ' ούλα έχει ο μπαξές!

Εικόνα Νίκος Γόδας

Βαθύς γνώστης, ε Νικόλα; Έχουμε πιο πολλά να πούμε, τελικά, απ' όσα νομίζαμε.

Η πρώτη ηχογράφηση αυτής της μελωδίας (αντιλαλούν οι φύλακες) είναι αυτή https://www.youtube.com/watch?v=VvvXjBYstcw από τη Μαρίκα Παπαγκίκα.

Εντάξει, για τον καϊξή τι να πούμε; Μελωδία βασισμένη σε ανατολίτικο ρυθμό, από τον μέγιστο Απόστολο Χατζηχρίστο.

Εικόνα nissios

Εγώ πάντα το 'ξερα, ρε, ότι έχουμε πολλά να πούμε. Ρε συ, ο καϊξής τι παράξενη υποβλητική δύναμη είναι αυτή που έχει; Ακούς το τραγούδι και νομίζεις ότι βλέπεις το πλεούμενο να προχωράει πάνω σε νερά που βγάζουν ατμούς, γιαβάς γιαβάς, να μην ακούσουν οι άνθρωποι του σουλτάνου και καρφωθούμε...

Εικόνα Νίκος Γόδας

Ε, έχει απίστευτη, μαγευτική μελωδία. Ταξιδιάρικη. Εμένα μου θυμίζει Φέρρη και ονείρου Ελλάς η φάση. Κάθε τραγούδι και μία ιστορία.

Εικόνα REDNYC

FILE THWMA SYGXARITIRIA GIA THN ANARTHSH - AN KAI EGW EIMAI ROKAS, MEGALWSA ME REBETH PAPPOU KAI ME AUTA TA AKOUSMATA....GIA MIA PENTAETIA O PAPPOUS MOU EIXE KAI REBETADIKO STHN SKOUZE (STHN PALIA TROUMPA, AN XEREIS APO PEIRAIA). OLA AYTA TA SOKAKIA EKEI KATW TA EXW PERPATHSEI ME THN GIAGIA MOU - THIMAMAI XEKINAGAME KATA TIS 5 TO PRWI APO TO SPITI NA PAME NA VROUME TON PAPPOU STO MAGAZI NA TON MAZEPSOUME GIATI TA EPINE ME TOUS FILOUS TOU :-) O PAPPOUS MOU ME EKANE PERHFANO OLYMPIAKO! NA EINAI KALA EKEI PSILA!

Εικόνα Νίκος Γόδας

Ωραίος ο παππούς, ωραίος κι εσύ με τις ροκιές! Το παιδικό μου όνειρο ήταν να είμαι ταβερνιάρης. Να έχω ένα κουτουκάκι με 5-6 τραπέζια, άφθονο κρασί παραγωγής μου και μουσική... τι άλλο.

Εικόνα thita

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ!!! Ρεμπέτικο και Ολυμπιακός!!!

Εικόνα john

Πολύ ωραια ανάρτηση. Ρεμπέτικο,εργατιά,μόχθος,Ολυμπιακος... Ολα συνυφασμένα σε μια έννοια. Σε μια πόλη.Στον Πειραιά.

Θωμά φαίνεται οτι αγαπάς πολύ το ρεμπέτικο.Ποτε δεν ειναι αργά να ξεκινήσεις κάποιο μουσικό όργανο σχετικό με αυτη τη μουσική. Το μόνο που χρειάζεται ειναι πάθος με το αντικείμενο και εσυ απο οτι βλεπω το κατεχεις.Δοκιαμσε να μάθεις να παίζεις κάποιο όργανο αν εχεις ελεύθερο χρόνο. Θα το λατρέψεις,ειναι πιο ωραίο απο οτι μπορείς να φανταστείς.

Εικόνα Νίκος Γόδας

Το έχω το μπουζουκάκι μου, Γιάννη. Λίγος ο ελεύθερος χρόνος... Προς το παρόν, είναι δύσκολο να προχωρήσω. Αλλά σιγά σιγά όλα θα γίνουν.

Εικόνα Spiros Legend

Μπράβο Θωμά,αλλάξαμε λίγο...ρεπερτόριο από τα τετριμμένα,πολύ ευχάριστο και καλογραμμένο το κείμενο και φυσικά με ψυχή και συναίσθημα.Πολύ ενδιαφέρουσες και οι απόψεις και τα σχόλια των συνΡατμιτών.

Εικόνα ze ηλιας

Φοβερή ανάρτηση.
ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ
Κι όποιος κατάλαβε ,κατάλαβε
Οι άλλοι ας το εκλάβουν ως μουσικό αφιέρωμα.

Να συμπληρώσω στα μουσικά όργανα και το τζουρά .

Εικόνα Βασιλης-Ντεταρι-Φουνες -7-

Εκπληκτικο αρθρο Θωμα..Υποκλινομαι για μια ακομα φορα στις γνωσεις σου περι ρεμπετικου

Εικόνα nissios

Καταπληκτική ανάρτηση. Καταχωρίζεται αυτομάτως στις πολύ πολύ αγαπημένες μου, και θα επιστρέφω σ' αυτήν τακτικότατα, για να δροσίζομαι μέσα στη λαύρα. Θα σου πρότεινα να τη στικάρεις, να μείνει ακούνητη πάνω πάνω, τουλάχιστον μέχρι να τη δει και να τη σχολιάσει ο μαουνιέρης, όπως μόνο εκείνος ξέρει και μπορεί. Από μένα μια μικρή συμβολή στην τόσο ωραία κουβέντα που άνοιξες:

Ο αρχαίος Πειραιάς είχε τρία λιμάνια:
α) τον "Κάνθαρο" (= κανάτα), ήτοι τον σημερινό κεντρικό λιμένα, που το σχήμα του έμοιαζε τουλάχιστον τότε μ' εκείνο της κανάτας (εδώ θέλει άνω τελεία, αλλά δεν ξέρω πού είναι)
β) τη "Ζέα", δηλαδή το σημερινό Πασαλιμάνι, και
γ) τη "Μουνιχία", δηλαδή το σημερινό Τουρκολίμανο.
Ο ναός που βρισκόταν στον λοφίσκο επί του οποίου βρίσκεται σήμερα ο ιστιοπλοϊκός όμιλος ήταν ο ναός της Αρτέμιδος της "λιμενοσκόπου", δηλαδή εκείνης που επόπτευε και επιθεωρούσε και τα τρία πειραϊκά λιμάνια. Ούτε, όμως, η Άρτεμις η λιμενοσκόπος δεν μπορούσε να αστυνομεύσει το λαθρεμπόριο και τις άλλες ύποπτες δραστηριότητες που αναπτύσσονταν σ' ένα τέταρτο λιμανάκι, το οποίο βρισκόταν απόμερα, μεταξύ του σημερινού Κερατσινίου και της σημερινής Δραπετσώνας, πολύ κοντά στην τοπική ιχθυόσκαλα. Το λιμανάκι εκείνο λεγόταν "λιμήν τῶν φωρῶν" (< φώρ = κλέφτης, από εκεί μεταξύ άλλων και το "αυτόφωρο"). Οι ρεμπέτες, πιστοί στην παράδοση της περιοχής, συνέχισαν τα έργα των αρχαίων τους προγόνων και τα τραγούδησαν με καμάρι εις τους αιώνας των αιώνων:
https://www.youtube.com/watch?v=hNsbRcFDxJo

Εικόνα Νίκος Γόδας

Καταπληκτικό τραγούδι. Με αυτή την αφορμή, να συμπληρώσω ότι γι' αυτό το ρεμπέτικο θεωρείται το λαϊκό αστικό τραγούδι των Ελλήνων. Επειδή μεταφέρει άμεσα τα βιώματα, ό,τι κι αν ήταν αυτά, του κόσμου. Όχι απαραίτητα υμνητικά, όπως πολλοί πιστεύουν, αλλά περιγραφικά τις περισσότερες φορές. Όταν ο Τσιτσάνης έγραφε "το βαπόρι απ' την Περσία", δεν ήταν μέσα στην τρελή μαστούρα, σε καμία περίπτωση. Απλώς μετέφερε την κατάσταση της εποχής. Και αυτό είναι και το επιχείρημα σε όσους ακόμα και σήμερα κατηγορούν το ρεμπέτικο ότι μεταφέρει τον υπόκοσμο στην επιφάνεια.

Δε γίνεται λιμάνι χωρίς όλα αυτά που αναφέρεις. Και σωστά είπε κι ο Κώστας από κάτω για τα χαρακτηριστικά του λιμανιού. Εσείς τα ξέρετε καλύτερα αυτά από μένα. Σου δίνω κι εγώ μία απίστευτη εκτέλεση και τραγούδι για τους κοντραμπατζήδες, αν και δεν αναφέρεται ο Πειραιάς. https://www.youtube.com/watch?v=Cw-MJX8WBcU

Εικόνα kostas alsoupoli

Καλημερα σε ολους τους φιλους και ομοιδεατες μου.
Θα ειναι ισως απο τις ελαχιστες φορες που θα διαφωνησω με αρθρο του σαιτ μας χωρις φυσικα να θελω να θιξω τον Θωμα για τα γραφομενα του.
Σιγουρα ο Πειραιας και το ρεμπετικο τις δεκαετιες προπολεμικα και μετεπειτα διαμορφωσαν μια διαφορετικη ανθρωπομορφια σε σχεση με τις αλλες περιοχες τις Αττικης και ειδικα της Αθηνας.
Τα λιμανια και οπως συμβαινει παντου και οπου υπαρχει λιμανι λειτουργει σαν χωνευτηρι λαων και αλλης κουλτουρας ανθρωπων που διαφοροποιουνται με τα υπολοιπα αστικα κεντρα.Σιγουρα καποτε η πλειοψηφια του κοσμου του Πειραια ειχαν σε μεγαλο βαθμο τα γνωρισματα που αναφερονται, αλλα οι εποχες εχουν αλλαξει και θεωρω οτι σε μεγαλο βαθμο αυτο εχει παψει να υφισταται.
Και ειδικα πλεον η Αθηνα και ολα τα προαστεια της εχουν σε συντριπτικο βαθμο δεχθει εσωτερικους μεταναστες απο την ελληνικη επαρχια που και αυτοι με την σειρα τους ειχαν μεταφερει τα χαρακτηριστικα και τις ιδιομορφιες του τοπου τους.
Οποτε το να λεμε αλλο η Αθηνα και αλλο ο Πειραιας την σημερον ημερα δεν ειναι κατι που μπορει να στηριχτει.
Εγω δηλαδη που ειμαι γεννημα θρεμα απο μια συνοικια της Νεας Ιωνιας ειμαι λιγοτερο Ολυμπιακος απο καποιον που μεγαλωσε στο διπλανο στενο απο το Καραισκακη?Η επειδη τα μουσικα ακουσματα μου προερχονται απο την Γηραια Αλβιονα(rock,new wave,punk)κτλ με κανουν λιγοτερο αρσενικο και παντελονατο?
Τις περιεργες εποχες που ζουμε και με την πληρη απαξιωση των αξιων και οσων καποτε θεωρουντουσαν δεδομενα ειναι μαλλον ατοπο να μιλαμε και να βαζουμε ταμπελες γιατι θεωρω οτι πλεον αλλη κουλτουρα και βιωματα εχει και ενας Ολυμπιακος 50 χρονων απο ενα ομοιδεατη του νεαρης ηλικιας..Και ναι μεν ακομα και σημερα αλλο βιοτικο επιπεδο και παραστασεις εχει ενα παιδι που ζει στην Κηφισια και αλλες ενα παιδι στο Περαμα αλλα αυτο δεν ειναι κατι που μπορει να ζυγιστει σε σχεση με τις τοτε εποχες.

Εικόνα Νίκος Γόδας

Και να συμπληρώσω, ότι ροκιές κι εγώ ακούω φυσικά. Το καλό τραγούδι δε διαχωρίζεται σε ταμπέλες. Ή είναι καλό ή δεν είναι. Αυτό πιστεύω. Με το ροκ ξεκίνησα κι εγώ από μικρός. Απλώς μετά λάτρεψα πιο πολύ το ρεμπέτικο. Τώρα στο ροκ θα θεωρούμαι φλώρος μ' αυτά που ακούω. Μέχρι hard rock φτάνω.

Εικόνα pantzo

ΕΓΩ ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΩ ΟΤΙ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΟΤΙ ΤΟ ΟΠΩΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΡΟΚ ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΤΑΣΗ ΖΩΗΣ.ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΡΟΚ ΕΝΝΟΩ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΗΤΑΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΜΑ ΜΥΘΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΩΝ.ΣΤΗ ΕΥΡΕΙΑ ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΡΟΚ.

Εικόνα Νίκος Γόδας

Κώστα, νομίζω ότι ο Νίκος απάντησε ήδη για μένα με σαφήνεια. Εγώ ο ίδιος δεν κατάγομαι από τον Πειραιά. Δεν ήθελα, σε καμία περίπτωση, να περάσω το μήνυμα που έλαβες. Αν πέρασε αυτό το μήνυμα, τότε εγώ είμαι λάθος. Έκανα αυτή την ιστορική διαδρομή λόγω της λατρείας μου στο ρεμπέτικο και ό,τι αυτό προσέφερε και πήρε από την πόλη του Πειραιά. Και είναι αλληλένδετη η πορεία του ρεμπέτικου με την πορεία του Πειραιά. Και όπως άλλαξε πλεύση το ίδιο το τραγούδι, άλλαξε πλεύση και ο Πειραιάς και η κοινωνία γενικότερα. Γι' αυτό και δεν σηκώνει τώρα η κοινωνία έναν Νίκο Μάθεση, για παράδειγμα. https://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=9&ved=0CDgQ...

Τώρα, όσον αφορά τη διαφορετικότητα και την εξέλιξη της κοινωνίας από γειτονιά σε γειτονιά στις πόλεις του Πειραιά και της Αθήνας τη σήμερον ημέρα, δεν έχω τόσο ξεκάθαρη άποψη. Ίσως κάποιος άλλος μας βοηθήσει. Αυτό που μετέφερα εγώ είναι η επίδραση του Πειραιά στο ρεμπέτικο, μέσα από τα τραγούδια του, και ο εκφυλισμός του όρου ρεμπέτικου και λαϊκής μουσικής όταν άρχισε να "εκπολιτίζεται" και να φεύγει από τα στενά πλαίσια των τεκέδων του Πειραιά. Αυτό είναι γεγονός.

Τέλος, το ότι αγαπάω το ρεμπέτικο, δεν σημαίνει ότι είμαι περισσότερο Ολυμπιακός από κάποιον που δεν το αγαπάει. Δεν έχει καμία σχέση αυτό. Εξ ου και ανέφερα στο κυρίως κείμενο ότι υπάρχουν και σήμερα μάγκες, με διαφορετικά χαρακτηριστικά από εκείνα της τότε εποχής. Και δεν είπα ότι αυτοί οι μάγκες είναι μόνο οι Πειραιώτες ή μόνο όσοι ακούν τα ρεμπέτικα. Ίσα ίσα, που είπα ότι έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που έχουν να κάνουν με τον χαρακτήρα και ουδεμία σχέση έχουν με την καταγωγή. Ελπίζω να έγινα πιο σαφής τώρα.

Εικόνα kostas alsoupoli

κανενα προβλημα και ουτε θιχτηκα απο το αρθρο σου,αλλωστε καμια φορα τα γραπτα δημιουργουν λαθος εντυπωση σε αυτον που τα διαβαζει σε σχεση με αυτα που ηθελε να εκφρασει ο γραφωντας...

Εικόνα Νίκος Γόδας

Ελπίζω, πάντως, να κατάλαβες τι ακριβώς ήθελα να πω.

Εικόνα kostas alsoupoli

σαφεστατα...

Εικόνα ΔΙΑΣ

κωστα νομιζω οτι ο θωμας αναφερεται αποκλειστικα στις διαφορες Αθηνας - Πειραια (με τα γεωγραφικα όρια των αρχών του 20ου αιωνα). Πουθενα αλλου. Εξαλλου οι πειραιωτες εχουμε αρκετα κοινα χαρακτηριστικα με τους νησιωτες και τους κατοικους άλλων λιμανιων (της θεσσαλονικης περιλαμβανομένης, ασχετα αν οι συγκεκριμενοι φροντίζουν μαλακωδως να διαφοροποιουνται με καθε ευκαιρια απο ολη την υπολοιποι ελλαδα). Μη ξεχναμε την τεραστια επιρροη των μικρασιατων στον πειραια. Κατα τα άλλα αν ειδες το προηγουμενο σχολιο μου, θεωρώ το ΘΡΥΛΟ πρέσβη όλων των πειραιωτικων χαρακτηριστικων στην υπόλοιπη ελλάδα.

Εικόνα kostas alsoupoli

εκει καλε μου φιλε Δια εγκειται και η διαφωνια μου...
ο Ολυμπιακος εχει ξεφυγει εδω και πολλες δεκαετιες απο τα στενα ορια του Πειραια και εχει πιστους πανελλαδικα,πανευρωπαικα και παγκοσμια...
Σαφεστατα το mentalita της ομαδας ηταν και ειναι αμεσα συνδεδεμενο με την κουλτουρα του λιμανιου και τους ανθρωπους που ζουσαν εκει...ΟΛυμπιακος,περηφανια,μοχθος,τιμη,δοξα,μαγκια(με την καλη εννοια),αυθορμητισμος,παθος και γενικα δυνατα και εντονα συναισθηματα.
αυτα ομως σε μεγαλο βαθμο εχουν διαβρωθει και αλλαξει.
Δυστυχως...

Εικόνα nissios

Εννοείται, Κώστα, ότι δεν είσαι ούτε λιγότερο μάγκας ούτε λιγότερο Ολυμπιακός από κανέναν. Ο ίδιος ο Θωμάς, που έγραψε αυτό το ωραίο κείμενο, δεν είναι απ' τον Πειραιά, και ακόμη κι όσοι ζούμε μόνιμα στον Πειραιά ή την Αθήνα από κάποια περιοχή της επαρχίας έλκουμε την καταγωγή μας. Αλλά, επειδή τα μεγάλα αστικά κέντρα έχουν μια μεγάλη αφομοιωτική δύναμη και συχνά πολτοποιούν τους ανθρώπους, δεν είναι κακό να γυρνάμε που και που στο παρελθόν και να θυμόμαστε ποιοι είμαστε. Ειδικά τώρα που είναι καλοκαίρι και δεν υπάρχει αγωνιστική δράση, είναι εποχή κατάλληλη για να καταπιαστούμε με τέτοια θέματα και να ξεφύγουμε λίγο απ' τα ξεβρακώματα των αρδακίων. Και το ροκ δεν είναι τόσο άσχετο προς το ρεμπέτικο όσο, ενδεχομένως, φαίνεται:
http://www.redsagainsthemachine.gr/articles/140630/istories-gia-agrioys-...

Εικόνα kostas alsoupoli

το εχω διαβασει το αρθρο σου οπως και ολα φυσικα(απο δυο-τρεις φορες για να ειμαι ειλικρινης)και δεν θα διαφωνησω οτι εχουν κοινα στοιχεια αυτα τα δυο ειδης μουσικης μεταξυ τους...
Και φυσικα καλο ειναι να θυμομαστε και τι πρεσβευει αυτο που ολοι αγαπαμε αλλα και απο που ξεκινησαν ολα και μεσα σε τι συνθηκες διαμορφωθηκαν...
Και στο λεω ειλικρινα μακαρι να ημασταν ακομα στην εποχη που ο Ολυμπιακος ηταν η ομαδα των λαικων στρωματων,των περιθωριακων σε εισαγωγικα φυσικα,η ομαδα που αγαπουσαν ολοι οι περηφανοι ανθρωποι του λαου και του μοχθου...
Τωρα καλως η κακως και με την γιγαντωση μας ειδικα την τελευταια 20ετια εχει αλλαξει κατα πολυ και το dna του συλλογου και η κοινωνικη διαστρωματωση των οπαδων μας...

Εικόνα apostolos gaganis

Mου γουστάρουνε δυο πράματα. Πρώτον, όταν ο άλλος αφήνει, ατόφια, την ψυχούλα του να μιλήσει. Και δεύτερον, όταν αγαπάει το θέμα του και ξέρει τί να πει....

ΖΗΤΩ Ο ΘΡΥΛΟΣ ΡΕ!

Εικόνα Νίκος Γόδας

Ζήτω!!!

Εικόνα ΔΙΑΣ

"άλλος ο κόσμος του Πειραιά, άλλος της Αθήνας". Αυτο δε θα το καταλαβουν ποτε. Κι αυτο εχει περασει σε ολη την ελλαδα μεσω του ΘΡΥΛΟΥ.
Μπραβο Θωμα. δεν χρειαζεται να πουμε τιποτα αλλο. μονο να διαβασουμε

Εικόνα Νίκος Γόδας

Γεια σου Νώντα!

Εικόνα pantzo

ΦΙΛΕ ΝΙΚΟ ΓΟΔΑ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥ ΟΜΟΡΦΟ ΑΡΘΡΟ ΣΟΥ.

ΕΙΜΑΙ ΣΙΓΟΥΡΟΣ ΟΤΙ ΔΕΝ ΘΑ "ΞΕΝΙΣΕΙ" ΚΑΝΕΝΑΝ.

Ε Υ Τ Υ Χ Ω Σ ΟΙ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣ-ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ-ΟΜΥΜΠΙΑΚΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΡΡΗΚΤΑ ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΕΣ ΟΧΙ ΑΠΟ ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΗ ΑΛΛΑ ΑΠΟ "ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΗ ΝΟΜΟΤΕΛΕΙΑ"!

ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΑΓΑΠΑΣ ΤΟΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ,ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΑΓΑΠΑΣ ΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΑΓΑΠΑΣ ΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΣΕ ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ.

ΠΟΛΥ ΑΛΛΟΘΡΗΣΚΟΙ ΠΟΥ ΑΓΑΠΑΝΕ ΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ, ΒΛΕΠΟΥΝ ΜΕ ΣΥΜΠΑΘΕΙΑ ΤΟΝ ΟΣΦΠ ΓΙ'ΑΥΤΟ ΤΟΝ ΛΟΓΟ.Ο ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΖΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΑΥΤΟ.

ΠΟΛΛΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ "ΑΚΟΥΣΜΑΤΑ" ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΕΝΣΤΕΡΝΙΣΤΗΚΑΝ ΤΗ ΡΕΜΠΕΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ (ΣΤΑΣΗ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΠΟΛΛΟΥΣ) ΓΙ'ΑΥΤΟΝ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟΝ ΛΟΓΟ.

Ο ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΩΣ ΕΡΓΑΤΟΜΑΝΑ ΔΕΧΤΗΚΕ ΣΤΟΥΣ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΟΥ, ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ ΜΑΖΙ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΥΣ ΗΧΟΥΣ, ΓΙΓΑΝΤΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΖΥΜΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΟΝΟ ΣΕ ΕΝΑ ΤΕΤΟΙΟ ΜΕΡΟΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΛΑΒΟΥΝ ΤΟΠΟ.

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ-ΠΕΙΡΑΙΑΣ-ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ-ΘΑΛΑΣΣΑ-ΕΡΓΑΤΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΣΤΑΣΗ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ

ΖΗΤΩ Ο ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ

Εικόνα Νίκος Γόδας

Είναι φοβερό με τους βαζέλες που θέλουν να τα έχουν όλα. Μέχρι και γενάρχες του ρεμπέτικου θα βγούνε σε λίγο. Και τι δεν έχουν πει. Μέχρι και ότι ο Τσιτσάνης έγραψε τη "συννεφιασμένη Κυριακή" επειδή έχασε μια Κυριακή ο βάζελος. Η προπαγάνδα στο μεγαλείο της. Αφού δεν το έχεις μωρή βαζέλα, πού πας; Δικαίωμα του να ακούει και να γουστάρει ρεμπέτικο, αλλά μην παραποιείς την ιστορία.

Εικόνα pantzo

ΜΗΝ ΙΔΡΩΝΟΥΝ ΤΑ ΑΡΧΙΔΙΑ ΣΟΥ ΜΕ ΑΥΤΟΥΝΟΥΣ!

ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥΣ ΕΧΕΙ ΠΑΡΕΙ ΧΑΜΠΑΡΙ ΤΟΥΣ ΜΠΡΟΥΚΛΗΔΕΣ!

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΧΕΙ ΗΔΗ ΓΡΑΨΕΙ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΓΡΑΦΕΤΑΙ.ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΑΠΟ ΠΟΥΘΕΝΑΔΕΣ!

Εικόνα kostas alsoupoli

Τα τελευταια 20 σχεδον χρονια,η συγκεκριμενη ρατσα προσπαθει αν αποτιναξει την λεζα του φλωρου...αυτο δεν ειναι κανουργιο..δυστυχως για αυτους η γενια του Νικου του nissiou & του Νωντα του Δια ειχαν δημιουργησει ανεξιτηλα τραυματα στην ψυχοσυνθεση τους...
Οποτε μπηκε μπροστα το αρμα της προπαγανδας και η αλλοιωση της ιστοριας μπας και αντιστραφει το κλιμα...
Και οχι μονο το ρεμπετικο θα οικειοποιηθουνε φιλε Θωμα αλλα και οτι ο Τρωικος πολεμος κερδιθηκε απο τα παλλικαρια της θυρας 13 θα διαβασεις και να σαι σιγουρος για αυτο....

Εικόνα Νίκος Γόδας

Μα είναι απίστευτο, ρε πούστη μου. Αφήστε και κάτι όρθιο ρε ΠΟΥΣΤΗΔΕΣ.