ΑΠΟ ΤΗΝ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑΣ: Ο ΚΟΥΤΣΑΒΑΚΗΣ ΚΑΙ Ο ΚΟΥΡΑΔΟΜΑΓΚΑΣ...



Μετά τα προχτεσινά...ψυχογραφήματα του ΠΑΙΔΕΡΑΣΤΗ και του ΗΔΟΝΟΒΛΕΨΙΑ, λέω σήμερα ν΄ασχοληθώ και μ΄ένα άλλο απωθημένο μου. Την Λαογραφία ή ακριβέστερα την Λαογραφία με...sauce Γλωσσολογίας. "Ό τολμών νικά" εξάλλου, όπως και ο εν πολλοίς...θρασύς σαν την αφεντιά μου, πάντα βέβαια με το ελαφρυντικό του...προτέρου εντίμου βίου για την ενδεχόμενη - και πιθανότατη - καταδίκη μου από τους ειδικότερους εδώ μέσα σ΄αυτά, ονόματα δεν λέμε...

Διάλεξα το λοιπόν να γράψω μερικές κουβέντες για...τον ΚΟΥΤΣΑΒΑΚΙΣΜΟ και την ΚΟΥΡΑΔΟΜΑΓΚΙΑ. Και πάλι εντελώς τυχαία ως επιλογές, όταν έπεσα πάνω στη φωτογραφία της γάτας που έχω στην ανάρτηση. Την είδα έτσι που΄τρεμε απ΄τον φόβο της κι αυτόματα - δεν ξέρω πώς διάολο πήραν φωτιά τα συνειρμικά μου κυκλώματα πάνω στο...νευραξονικό ρετιρέ μου - σκέφτηκα την παλιά Αθήνα με τους κουτσαβάκηδες και τους μάγκες... Ίσως και το πού γεννήθηκα και μεγάλωσα μέχρι τα δώδεκα, να΄παιξε υποσυνείδητα τον ρόλο του: Μεταξουργείο...

Κ   Ο   Υ   Τ   Σ   Α   Β   Α   Κ   Ι   Σ   Μ   Ο   Σ

Η συμπεριφορά ανθρώπου που ΠΑΡΙΣΤΑΝΕΙ τον σκληρό άντρα προσπαθώντας να επιβάλει τη θέλησή του, συνήθως ΕΚ ΤΟΥ ΑΣΦΑΛΟΥΣ. Οι τύποι αυτοί αποκαλούνταν και εξακολουθούν ακόμη, ΚΟΥΤΣΑΒΑΚΗΔΕΣ ή ΚΟΥΤΣΑΒΑΚΙΑ. Παρόμοιας σημασίας όροι με τον κουτσαβακισμό, υπαρχουν πολλοί όπως ΝΤΑΗΛΙΚΙ, ΨΕΥΤΟΝΤΑΗΛΙΚΙ, ΖΟΡΜΠΑΛΙΚΙ, ΖΟΡΜΠΑΔΙΛΙΚΙ, ΖΟΦΙΛΙΚΙ, ΣΕΡΕΤΙΆ, ΣΕΡΕΤΙΣΜΑ, ΤΣΑΜΠΟΥΚΑΣ, ΨΕΥΤΟΤΣΑΜΠΟΥΚΑΣ, ΑΝΤΡΙΛΙΚΙ, ΠΑΛΙΚΑΡΙΣΜΟΣ, κ.α.

Έτσι ονομαζόντουσαν στην παλιά Αθήνα και ειδικά στου Ψυρρή, στην Κουμουντούρου ( εκεί θυμάμαι έπαιζα πιτσιρής ) και στο Μεταξουργείο, κάτι τύποι αποβράσματα της κοινωνίας που το παίζανε τζάμπα-μάγκες. Η λέξη ΚΟΥΤΣΑΒΑΚΗΣ προέρχεται ή από το κουτσά και βαίνω, περπατάω δηλ. σαν κουτσός ή από κάποιον περιβόητο πειραιώτη δεκανέα του ιππικού τον καιρό του Όθωνα και μεγάλο...καβγαντζή, τον Μήτσο τον Κουτσαβάκη. Οι κουτσαβάκηδες έδρασαν στο δεύτερο μισό του 19ου με αρχές του 20ού αιώνα. Γιααα να περιγράψουμε έναν κουτσοαβάκη...

Καβουράκι ή τραγιάσκα, ύφος μπλαζέ, λαδωμένες αφέλειες και φαβορίτες, μουστάκι τσιγκελωτό που το στρίβανε συχνά, τσιγαριά να κρέμεται στα χείλη, σακάκι μαύρο, κοντό, με πολλά κουμπιά στα μανίκια,  χοντρό δαχτυλίδι με πέτρα, κομπολογάρα, ζωνάρι στη μέση με την άκρη του λυμένη να σέρνεται στη γή και με τη λαβή μαχαιριού ή κουμπούρας να εξέχει πάνω του, παντελόνι μαύρο ή ριγέ ή καρό, φουσκωτό πάνω και στενό κάτω, παπούτσι-μποτίνι, χωρίς κορδόνια, ψηλοτάκουνο και πολύ μυτερό μπροστά. Στην κωλότσεπη χτένα ή μαντήλι για να...σενιαριζόμαστε στα γρήγορα, καθ΄ότι οι δρόμοι σκατά απ΄τη σκόνη και τη λάσπη.... Φορούσαν συνήθως μόνο το ένα μανίκι του σακακιού, με το άλλο να κρέμεται ώστε να...αποκρούει τυλιγμένο τυχόν επίθεση του άλλου... Μερικοί φορούσαν και σκουλαρίκι στ΄αφτί. Το βάδισμα, ο τρόπος της ομιλίας τους και η γλώσσα που χρησιμοποιούσαν, ΠΟΛΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ. Το πρώτο γινόταν είτε με μικρά, πηδηχτά, ηχηρά βήματα σαν "κουτσό" ( υποτίθεται λόγω πληγής από προηγούμενο καβγά = ηρωϊσμός ) και όλο το σώμα να γέρνει δεξιά είτε με βήμα αργό, επιδεικτικό, χαμήλωμα εναλλάξ των ώμων και γερμένη σύστοιχα την κεφαλή. Θυμηθείτε τους ηθοποιούς Νίκο Φέρμα, Νίκο Ρίζο, Σωτήρη Μουστάκα, αλλά και τον Χάρι Κλιν... Η φωνή τους αργή, βραχνή και το τί λέγανε; Πάρτε...οσμή: 'Έγινε το μάλε βράσε αδερφάκι μουουου...Ο Ασίκης έκανε τσαμπουκά στο βλάμη της γιουβουκλούς τουουου... Πάτησε το ζουνάρι του και πήρε τη δίκοπη να ξεπλύνει τη ντροπή να μην τον κογιονάρουνε οι κουσελιάρηδες στην πιάτσα...

ΓΕΝΙΚΑ ΠΑΝΤΩΣ, ΚΙ ΑΥΤΟ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ,  ΟΙ ΚΟΥΤΣΑΒΑΚΗΔΕΣ ΚΑΝΑΝΕ ΣΑΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΒΑΖΑΝΕ ΜΟΝΟ ΜΕ ΟΠΟΙΟΝ Ή ΟΠΟΙΟΥΣ ΤΟΥΣ "ΕΠΑΙΡΝΕ". ΣΤΑ...ΖΟΡΙΚΑ, ΜΟΚΟ, ΤΟΥΜΠΕΚΙ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΛΟΓΙΑ Ν΄ΑΓΑΠΙΟΜΑΣΤΕ... Και τούτο, "γέφυρα" με το αμέσως επόμενο, συναφές εννοιολογικά:

Κ   Ο   Υ   Ρ   Α   Δ   Ο   Μ   Α   Γ   Κ   Ι   Α . . . 

Είχα κάμποσες φωτογραφίες να βάλω εδώ κα τελικά διάλεξα αυτήνα. ΜΙΚΡΗΗΗ...αλλά εκφραστικούτσικια την "κόβω".

Ας ξεκινήσω από το ΜΑΓΚΑΣ. Είναι από το "μάγκα¨, δηλαδή συμμορία άτακτων πολεμιστών. Οι μάγκες ήτανε αρχικά νεαροί μόρτες, νταήδες, άστεγοι, κοινωνικά αποβράσματα κι αυτοί, που  διαδέχθηκαν τους κουτσαβάκηδες με τους οποίους κάνανε πρακτικά τα ίδια: τσαμπουκάδες, τρομοκρατία, μπραβιλίκια, κλεψιές.. Όπου τους έπαιρνε... Αργότερα όμως η λέξη ΜΑΓΚΑΣ άλλαξε σημασία και πήρε εκείνη την οποία εννοούμε ΚΑΙ σήμερα όταν αποκαλούμε κάποιον μάγκα ή πολύ μάγκα, δηλ.τον τύπο αυτόνα που είναι "ωραίος", κομμάτι βαρύς, λιγόλογος, κιμπάρης (= αξιοπρεπής ), ντόμπρος, σπαθάτος στον χαρακτήρα, με έστω και ιδιότυπο ηθικό υπόβαθρο, που άμα λάχει να πούμε καθαρίζει σωστά, δίκαια και κυρίως τελεσίδικα... Τον αποκαλούμε και μάγκα με μι κεφαλαίο, αλλά και κιμπαρόμαγκα ή μάγκα-μάγκα. Κι αν τύχει να΄ναι και κάργα άγριος, αναφερόμαστε σε αγριγιόμαγκα, μάγκα-νταή, αψύμαγκα, αχινιόμαγκα κ.α.

Αντίθετα τώρα προς τον μάγκα και τον π.χ. μάγκα-μάγκα, ο ΚΟΥΡΑΔΟΜΑΓΚΑΣ αποτελεί χαρακτηρισμό ΥΠΟΤΙΜΗΤΙΚΟ και ορίζεται ως ο τύπος εκείνος που ΠΙΣΤΕΥΕΙ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ μάγκας και ζόρικο αντράκι, ΑΛΛΑ οι άλλοι τον θεωρούν στην ουσία ψευτονταή και ως κάποιον που ΠΑΡΙΣΤΑΝΕΙ τον σκληρό, ΧΩΡΙΣ ΟΜΩΣ ΝΑ...ΠΕΙΘΕΙ. Είναι, βλέπετε, η ΚΟΥΡΑΔΑ μπροστά απ΄το ΜΑΓΚΑΣ που τα...φταίει όλα. Μαγκιά, κλανιά και κώλο φινιστρίνι, λέμε ή ετούτος ρε πούστη μου, λες κι έχει ΣΚΑΤΑ στην κεφάλα του... Κουράδας ή κουράδα τουτέστιν είναι ο δειλός, εκείνος που τρομάζει εύκολα, ενώ μπορεί να παριστάνει τον "κάποιον"  εκστομίζοντας λ.χ. λόγια του αέρα,  κ.λ.π. Κουράδα, ας την πούμε, τύπου...King Kong.

Τα συνώνυμα του κουραδόμαγκα, άπειρα ( σ΄αυτάααα....εφευρέτης μέγας ο Ρωμιός ), όπως ΨΕΥΤΟΜΑΓΚΑΣ, ΠΟΡΔΟΜΑΓΚΑΣ, ΚΛΑΝΟΜΑΓΚΑΣ, ΧΕΖΟΜΑΓΚΑΣ, ΑΧΛΑΔΟΜΑΓΚΑΣ, ΑΡΧΙΔΟΜΑΓΚΑΣ, ΨΩΛΟΜΑΓΚΑΣ, ΠΟΥΤΣΟΜΑΓΚΑΣ, ΜΙΣΟΜΑΓΚΑΣ, ΜΠΙΝΕΔΟΜΑΓΚΑΣ, κ.α.

Αρκετά νομίζω τα...λαογραφογλωσσολογικά. Μεσημέριασε κιόλας και σήμερα έχουμε Κυπελλάκι... Δεν θα γράψω όμως τίποτα σχετικό, μολονότι με το...ζόρι κρατιέμαι, για να μη με "μαλώσουνε" μερικοί εδώ μέσα ότι...νοθεύω ή και ...ρυπαίνω την επιστημονικοσύνη ( σιγά...) της ανάρτησης. Κατά συνέπειαν...

T   H   E      E   N   D 
.

Σχόλια

Εικόνα apostolos gaganis

Έτσι είναι... Όπως λέει και το κείμενο πιο πάνω: "Πάτησε το ζουνάρι του και πήρε τη ΔΙΚΟΠΗ να ξεπλύνει την ντροπή...".

Εικόνα john

Testing 1,2,3

Εικόνα Νίκος Γόδας

Πολύ σωστός ο Απόστολος. Θα συμπληρώσω, ωστόσο, το εξής. Το χαρακτηριστικό στοιχείο των κουτσαβάκηδων ήταν η δίκοπη μαχαίρα. Μαχαιροβγάλτες ήταν οι κουτσαβάκηδες. Δαχτυλοδεικτούμενοι από όλους.

Εικόνα Νίκος Γόδας

Πολύ σωστός ο Απόστολος. Θα συμπληρώσω, ωστόσο, το εξής. Το χαρακτηριστικό στοιχείο των κουτσαβάκηδων ήταν η δίκοπη μαχαίρα. Μαχαιροβγάλτες ήταν οι κουτσαβάκηδες. Δαχτυλοδεικτούμενοι από όλους.

Εικόνα apostolos gaganis

Πράγματι κουτσαβάκια και μάγκες υπήρχαν και στην Κοκκινιά και στην Δραπετσώνα κι εκεί γύρω, αλλά δεν ήθελα να το ανοίξω πολύ το θέμα...

Εικόνα Αλέξανδρος

Κουτσαβάκια είχαμε και στην κοκκινιά. Κάποιες λεγόμενες καλτ μορφές οι οποίες χάθηκαν στην πορεία του χρόνου (αιωνία η μνήμη) Όντως το τουμπελί η καν τουμπέκα ήταν η καλημέρα τους! Και φυσικά βαρύ λαϊκό μπαγλαμαδάκι και μαστουροτράγουδο για τα μουστάκια τους τα αντρίκεια! Πάντως κύριε Απόστολε μου θυμήσατε και τον θρυλικό Σωτήρη Μουστάκα (που είναι από τους αγαπημένους μου ηθοποιούς) στην ταινία 'Μήτσος ο ρεζίλης'. Και κυρίως στην σκηνή που είναι μέσα σε ένα δρομάκι, βλέπει έναν παππού με ίδιο ντρες κόουντ με το δικό του και λένε τα εξής λόγια:

(Μουστάκας) Γεια...
(Παππούς) Γεια...
(Μουστάκας) Κουτσαβάκι;
(Παππούς) Κουτσός....

Χαχαχαχαχαχαχαχαχα

Εικόνα apostolos gaganis

Έχω κι εγώ το ίδιο πρόβλημα φίλε Θήτα με το σάη... Καμια ίωση εποχιακή, σερβερίτιδα ίσως... Εφημερεύει πάντως τούτες τις μέρες ο Γκριντλόκης και τον εμπιστεύομαι. Την άλλη βδομάδα, οπωσδήποτε αντιγριππικό...

Εικόνα thita

Γειασαν Απόστολε (ταιριάζει με το άρθρο σωστά?),εντάξει,το έπιασα το ..... αφιέρωμα (δεν ήθελε και πολύ ε.....),ήμαρτον λοιπόν,γράψε,γράψε,με το θέμα αυτό εξάλλου είναι και λίγο αυτόματοι οι συνειρμοί.

Τι έχει το site και με πετάει συνέχεια έξω? δυο-τρεις μέρες αυτό,όχι σήμερα μόνο,κάνω πατέντα για να μπω να σχολιάσω,αν δεν είχες την ταβανοπροκα χαχαχα δεν θα έγραφα.

Άντε καλό γήπεδο,φυσικά κατάλαβα πως με πειράζεις ε,το ίδιο αλλωστε κι εγώ στο σχόλιο στο προηγούμενο πονημα σου

Εικόνα savvas gridlock

Κανουμε αλλαγη σερβερ, σιγα σιγα θα στρωσει.